Bizon, niegdyś król polskich pól. 20 lat temu ostatni wyjechał z fabryki w Płocku. Historia polskiego kombajnu

OPRAC.:
Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Czerwińsku, 1980 r.
Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Czerwińsku, 1980 r.
Bizon, symbol polskiego rolnictwa przez dziesiątki lat, to kombajn, który zrewolucjonizował żniwa w kraju. Stał się nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu rolniczego, a jego niezawodność i wydajność zyskały mu miano „króla polskich pól”. Niestety, historia Bizona dobiegła końca 20 lat temu, kiedy ostatni egzemplarz wyjechał z fabryki w Płocku. W tym artykule przyjrzymy się bliżej historii polskiego kombajnu Bizon, od jego powstania po czasy świetności i schyłku.

Spis treści

Historia Bizona, polskiego kombajnu

Historia Bizona sięga 1968 roku, kiedy to w Fabryce Maszyn Żniwnych w Płocku rozpoczęto prace nad pierwszym polskim kombajnem zbożowym. Wówczas gotowe były pierwsze prototypy kombajnów o oznaczeniu fabrycznym KZS-3 BIZON. W następnym roku zbudowano 5 kombajnów KZS-3 Bizon i 1 KZS-5 Bizon Super, podaje serwis konstrukcjeinzynierskie.pl.

Fabryka Maszyn Żniwnych w Płocku, 1974 r.
Fabryka Maszyn Żniwnych w Płocku, 1974 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Zanim kombajny trafiły na polskie pola, poddano je testom. Prototypy były testowane w FMŻ przy udziale

  • Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa,
  • Akademii Rolniczej w Lublinie i Warszawie
  • oraz w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych w Poznaniu.

Ostatni z wymienionych instytutów sformułował taką opinię końcową:

„Na podstawie wyników przeprowadzonych badań i szczegółowych obserwacji pracy poszczególnych mechanizmów maszyny, stwierdza się, że kombajn KZS-3 BIZON nie budzi zastrzeżeń pod względem funkcjonalnym i nadaje się do eksploatacji w warunkach krajowych. Kombajn KZS-3 nie ustępuje współczesnym konstrukcjom maszyn tej samej klasy, będących w czołówce poziomu europejskiego”.

Za formalny początek historii Bizona można uznać datę 10 marca 1970 roku, kiedy to Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 34/70 w sprawie uruchomienia produkcji Bizonów.

Pierwsze modele i czasy świetności Bizona

Na początku lat 70. XX wieku z taśmy produkcyjnej zjechał pierwszy Bizon Z046. Szybko zyskał uznanie rolników, stając się symbolem postępu technologicznego w polskim rolnictwie. Kolejne modele, takie jak Z056 i Z060, wprowadzały kolejne innowacje i udoskonalenia, czyniąc Bizona coraz bardziej wydajną i funkcjonalną maszyną.

Warto odnotować również datę 1 września 1971 roku. Tego dnia w fabryce doszło do pokoleniowej zmiany - z taśmy montażowej FMŻ zjechała ostatnia Vistula z numerem 19 000, a na taśmę trafił Bizon.

Bizony nadal są w użyciu i sprawnie działają, zwłaszcza te garażowane i regularnie konserwowane.
Bizony nadal są w użyciu i sprawnie działają, zwłaszcza te garażowane i regularnie konserwowane. Agata Wodzień-Nowak

Lata 80. to okres świetności Bizona. Wystarczy wspomnieć, że w latach 1981-1984 z fabryki wyjechało 17 810 kombajnów, w tym aż 15 603 sztuki modelu Bizon Super. Ten ostatni cieszył się szczególną popularnością i do dziś można go zobaczyć na polach w czasie żniw.

Kombajny z płockiej fabryki trafiały nie tylko do polskich gospodarstw. Były eksportowane m.in. do krajów bloku wschodniego. Bizon stał się synonimem niezawodności i wydajności, a jego charakterystyczna żółto-czerwona sylwetka była powszechnym widokiem na polskich polach.

Nowe wyzwania i konkurencja, a potem koniec

Lata 90. przyniosły nowe wyzwania dla producenta Bizona. Na polski rynek zaczęły wkraczać zachodnie kombajny, oferujące nowocześniejsze technologie i wyższy komfort pracy. Fabryka w Płocku musiała dostosować się do zmieniających się realiów rynku, inwestując w badania i rozwój. Powstały nowe modele Bizona, takie jak Super, Rekord i Z058, które konkurowały z zachodnimi maszynami pod względem parametrów technicznych i funkcjonalności. Był też Bizon GIGANT, o symbolu Z060

Mechanicy podczas przeglądu kombajnu zbożowego Bizon Super, Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Czerwińsku, 1980 r.
Mechanicy podczas przeglądu kombajnu zbożowego Bizon Super, Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Czerwińsku, 1980 r.

Niestety, mimo podejmowanych wysiłków, fabryce nie udało się utrzymać tempa zmian. Konkurencja ze strony zachodnich producentów okazała się zbyt silna, a problemy finansowe firmy narastały. W 1998 roku New Holland wykupił FMŻ. W fabryce rozpoczęto wówczas produkcję modeli pod nazwą New Holland Bizon.

Od momentu przemian ustrojowych w Polsce kondycja Fabryki Maszyn Żniwnych pogarszała się. Pasjonaci maszyn rolniczych wskazują tu na 2 ważne powody: to PGR-y były głównymi klientami, a przestały istnieć, natomiast rolnicy indywidualni woleli kupować zachodnie maszyny używane.

W 2004 roku z taśmy produkcyjnej w Płocku zjechał ostatni Bizon Z058.

Bizon był jednym z symboli polskich pól

Choć produkcja Bizona została zakończona, jego historia wciąż żyje w pamięci polskich rolników. I nie tylko tu, nadal wiele tych kombajnów z powodzeniem młóci zboża w czasie żniw, będąc dowodem ich niezawodności i trwałości. Bizon stał się legendą, symbolem czasów transformacji polskiego rolnictwa i świadectwem umiejętności polskich inżynierów.

Żniwa w Polsce
Żniwa w Polsce Agata Wodzień-Nowak

Bizon odegrał ogromną rolę w rozwoju polskiego rolnictwa. Zmechanizował zbiory zbóż, zwiększając wydajność i efektywność. Przyczynił się do wzrostu produkcji rolnej i unowocześnienia polskich gospodarstw. Bizon był nie tylko maszyną, ale także symbolem postępu i dumą polskiego przemysłu.

Żniwa rzepakowe w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Wilanów - Obory, kombajn Bizon 1974 r.
Żniwa rzepakowe w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Wilanów - Obory, kombajn Bizon 1974 r.

Kombajn Bizon stał się również elementem polskiej kultury. Występował w filmach, serialach i literaturze, stając się ikoną polskiej wsi. Do dziś wzbudza sentymenty i nostalgię wśród wielu Polaków, którzy kojarzą go z czasami swojego dzieciństwa i beztroskiej sielanki na wsi.

Historia Bizona to historia sukcesu, upadku i legendy. To opowieść o polskim przemyśle, rolnictwie i ludziach, którzy tworzyli tę historię.

Polski kombajn z Fabryki Maszyn Żniwnych
Polski kombajn z Fabryki Maszyn Żniwnych Agata Wodzień-Nowak

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal Strefa Agro codziennie. Obserwuj Strefę Agro!

Źródła: konstrukcjeinzynierskie.pl, agroalex.pl, Narodowe Archiwum Cyfrowe

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Seria pożarów Premier reaguje

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.